کــــولــــوشــــکن
ͼ●○○○●ʘ۝ʘ●○○○●ͽ
در زبان گیلکی کولوشکن به مُرغی گفته می شود که جوجه دار شده است و مُرغی که آماده جوجه دارشدن است را مُرغ "کوُلک" یا "کُورک" مینامند.

با bâ، وا vâ: آش ، غذای پخته شُل، مثل شوربا ، انجیلبا ، انجیلوا.

باب bâb: رسم ، روش

باتم bâtom: مکافات ، مجازات ، کیفر

باج : 1- رشوه  2- مالیات 3- تکه ، قطعه 4- فربه ، چاق

باج باج bâj bâj: ریش ریش ، تک تکه

بادرنگ : ترنج ، بالنگ

باغاره bâqäre-a : گواتر ، ورم گواتر

باد برود bâr borud : غرور کاذب ، تکبر

بارجه bârja : صمغی که در طب گیاهی و سنتی استفاده می شود. صمغ طبی

بارکازbârkâz، بارکاسbârkâs: کِشتی ، کشتی دریاپیما

بارو bâru: انبار ، انبار برنج ، قلعه

بازارمجbâzâr maj: بازارگرد، کاسب دوره گرد

باغلا بیج bâqlâ bij: نوعی خورشت.

پابوزگیرpâbuzgir : خرچنگ

پاپولی pâpoli : پروانه

پاپی pâpey : دقت ، توجه

پاپیت pâpit : پابرهنه ، بی شخصیت

پات pât: پوسته ی ناز لوبیا و باغلا

پاتال pâtâl: فرتوت ، پیر

پاتال pâtâl: کف پا

پاتاوُل pâtâvol: دارابی ، یکی از مرکبات

پاتاوه pâtâwe، پاتووه pâtowe: ساق بند ، پاتابه

پاتوک pâtuk: نوک پا ، مدت اندازه ی یک گام برداشتن ، لحظه ای کوتاه. پاچوک نیز گویند.

پاتیک pâtik : عنکبوت ، لابیدون نیز می گویند.

پاچان پاچان pâchân pâchân: خرامان خرامان، پاچ پاچه ی نیز می گویند.

پاچُکولpâchokul : غوزک پا ، برجسنگی و برآمدگی پا.

پادوش pâduš: چرم ، چرم ضخیم دباغی شدهی گاو یا اسب و خوک که خشک و مستحکم اند و از آن برای کفی کفش استفاده می کنند.

پار pâr: گذشته ، قبل ، پیش از این

پارس pârs: باتون ، چوبدستی کوتاه مخصوص دفاع که در آستین پنهان کنند.

تونگی : پارچ (به پارچ گلی گفته می شد)

تومون : پیژامه

تی تی : شکوفه

گومار: درهم پیچیده

گوگوز: شیر خشک

گ َچ : معلول از قسمت تحتانی (انحراف پا)

 گه ره: گهواره

گمج: ظرفی گلی با دهانه گشاد برای پختن انواع خورشت از آن استفاده می شود

موکابیج: بلال

میلوم : مار(به مارهایی که زیربدنشان قرمز است گفته می شود)

می میکِ ی: پستانک

موشورفه: نوعی ظرف مسی

فِشال: بچلان

فوکون : بریز / قسمتی از خانه های قدیمی

فیفیچ : نوعی غذا که با ماهی درست می کنند/ دور چیزی پیچیدن

کلماچین : تک و توک -کم و زیاد

کُج : صدای بلند

بوک: لب جمع شده

بنه: می شود/ ریشه

لوچ: کسی که انحراف چشم دارد

تومونِ کوتا بندَ مونی ، هرچی توشکه زِنی ، کوتا ترا بنی.

بند تنبان کوتاه را می مانی ، هرچه قدر گره می زنی ، کوتاه تر می شوی.

دار هرچی ویشتر با باره ، اونه سر جیرتر هنه.

درخت هرچه بار بیشتری بیاورد ، سرش پایین تر می آید.

شآله ، آدم خور چاگودی؟!

از شغال آدم خر درست کردی؟!

خودا شمشیر همیشک تیجه.

شمشیر خدا همیشه تیز است.

کولا سر شی بو ، بشوی پا شی بَبوی؟

کلاه برای سرِ بود ، رفت شد برای پا؟

کلن هم سر ، کورون هم چوم.

سر کچل ها مانند هم ، چشم کورها مانند هم.

کرک؟! گله جیک ندنم ، مره بوخونی.

پرنده؟! من حتی جیرجیرک خاکی هم ندارم که برایم آواز بخواند.

لغت:واجه

آپلود : جُو̌ راکِش

دانلود : جیر̌اکش

انباشتن : وانارستن، وناراستن

مخلوط کردن : ویر̌اشیِن( آراستنم بنه)

اتصال : خال

غرور : تَنام

غمگین : دیل بیته کس ، دیلحزین

لال : کَرَس

مژگان : میلان

خراشیدن : فکَلاشتن

غارت کردن : بِتَروَسسَن ، بتروستن.

خاطره : نامجه

هدر دادن ، دور ریختن : دَگَلَه̌ دن

سازگار شدن: او̌بر̌دن

فعل : کونیش

فعل مرکب : تویِم کونیش

جوهر ، گوهر : چِرنیل

وبسایت : لاجیگه ← وب انگلیسی زوون مین بنه تار ، بافته بوبو و سایتم بنه مکان ، جا – که لا یا لاه ، لاس گیلکی مین وبِ معنیِ دِنه جیگه  هم سایت معنی دنه.

پاورقی: جیر نیویس

سرتیتر: جو̌رنیویس

باز، دوباره : هنده

الان، حالا: نون ،هسا ، هسه

استخوان: خاش

غضروف: تر̌ه خاش

گیر دادن: وا̌ک̌تن

دلیل، علت : بو̌ وَش

نوع، گونه: جور

خاموش کردن: برقی دزگاوؤن واسی؛ دکوشتن

روشن کردن: برقی دزگاوؤن واسی؛ و̌ایتن ، واگیتن

پنهان کردن ، پنهان شدن زیر چیزی: جوکودن

بستن(در و ...) : دزی̌ یِن، دَوَستَن

متن : وُ̌وت

پیچیدن، پخش شدن چیزی(ناخوشی ، شایعه ...): دیپیتو̌ وِن

معاصر: زماتین

عشق: تنخایی

حاشیه: گیجیگ

مقاله ، جستار : وانیویس

چیدن: دچین

جمع کردن: فیچین

خراب کردن: واچین

حمله کردن، تاختن : فَتَرکِستَن،فترکسسن

تور : دیوانه ، وحشی ، پریشان(غیر متمدن)

لانه: فَک

مرورگر: وَمُجِی

یقین: آوار

رهیدن، فرار کردن: وُ̌وشتن ، ویرتَن، ویروتن

سیمبر: درگاه خانه، میدان کشتی گیله مردی

فکر و اندیشه ،تفکر: ویر

گرگ: وَرگ

برگ: وَلگ

بازی ، گِیم : مِزو ، مِزا ، بازی

طبقه: اوشکوب

جاده : راشی

اندازه ، هندسه: هَنگَدَر

آن اندازه : هنی

گوساله : منده ، لیشه

گاو جنگی: ورزاجنگ

نگاه کردن: دیه ین ، فندرستن

گُم: اویرا

گمشده: اَویرا بوبو

«گیلـ»: گیلکی
«تالشـ»:تالشی
«پب» : پارسی باستان
«استـ»: پارسی اوستایی
«سنسـ»: زبان سنسکریت
«پهلـ»: زبان پهلوی(پارسی میانه)

hata , herê «گیلـ»: اینجا ............hadha«استـ»:اینجا

vâsh«گیلـ»و«استـ»: علف

azem«تالشـ»و«استـ»: من

vaj«تاشـ»و«گیلـ»:کلمه،واژه............vatch«سنســ»

shi«گیلـ»وez«تالشـ»:مالِ او.............us«استـ»

kinne«تالشـ»:دختر..............ghene«استـ»:یک زن

kija , kaussi , kor «گیلـ»:دختر...........kissorim«سنسـ»

nirzh ; nerzh«گیلـ»: قیمت.............arzh«سنسـ»

hasa«گیلـ»: الان، اکنون...............adhas«استـ»و«پهلـ»

das«گیلـ»:داس..............das«استـ»

ahme , hanim«گیلـ»: ما میاییم.................ahmaim«استـ»

purd , potd«گیلـ»: پل....................pareta«استـ»

beyn , bein«گیلـ»: ببین...............vaena«استـ»وvaina«پب»وwen«پهلـ»

puΘer«گیلـ»: پسر...............puΘra«استـ»وpuca«پب»و puhr«پهلـ»

بونه:

خوجکو(2)،وانیویس-دوکتر منصور ثروت

راهنمای زبان پارتی-دوکتر زضایی باغ بیدی

.

.

.

1- کتکتاز، گدگداز: تله ژیهار خطر و هوشدار موقع. کرک دادم گونن بعد خو مرغونه بنک.

پهلوی زبون مین تله گوتن کهرکتاز که ای کتکتازم اونه وگردونه ببوکه.

2- شَتَلَپ : کتن چیزه سنگین صدایه گونن او مین.

3- تغ تغ : کوتن چیزی یا زیه ین تترج چیزی گونن.

4- غار غار : کلاچ آواز گونن.

5- چه چه ، چاپ چاپ : بلبل آواز بنه.

6- غل غل : او جوشین صدایه گونن.

7- چلس چلوس : هوتو تترجه ماچ گودن گونن.

8- بیر بیر [تالشی] : جوشین او سماور مین.

9- جیک جیک : چیریی یا چوشنک آواز گونن

10- جیر جیر : چیره کون و کاتیکون نوا خو مین گونن.

11- چک چک : شکنن دار و چوبو یا هی جور چیزون(چوبی بام و هندونه قا چ گودن و ...)

12- بیب بیب، دید دید : ماشین بوق صیدا گونن.

13- باغو بغو: شیپور صیدا گونن.